Kobiety w epoce "technicznej reprodukcji"

Autoportret Tamary Łempickiej w zielonym bugatti z 1925 roku jest ikonicznym obrazem kobiety nowoczesnej na miarę epoki "technicznej reprodukcji", jak nazwał ją Walter Benjamin. W Benjaminowskiej refleksji najważniejsze jest dzieło sztuki, jego status, zasięg i sposób oddziaływania, zmieniający się pod wpływem masowej, technicznej reprodukcji. Czytając eseje tego teoretyka, warto zastanowić się, jakie konsekwencje miała technologia i umasowienie sztuki dla twórczej aktywności kobiet, zwłaszcza w fotografii i w kinie. Autorki zdjęć, filmów i poświęconych im prac krytycznych zdawały się mniej przejmować utratą „aury“, widząc w nowoczesnej rejestracji obrazu formę emancypacji.

Wykład zostanie zilustrowany zdjęciami oraz tekstami kobiet z okresu dwudziestolecia międzywojennego, pokazujących konsekwencje modernistycznych przemian dla kobiet jako artystek, fotografek-amatorek, krytyczek, a przede wszystkim uczestniczek – i użytkowniczek – nowoczesnej kultury wizualnej.

Dr hab. Małgorzata Radkiewicz, prof. UJ – filmoznawczyni. Zajmuje się problematyką tożsamości kulturowej we współczesnym kinie i w sztukach wizualnych. Prowadzi badania nad twórczością kobiet w kinie, fotografii i w sztuce. Wyrazem jej zainteresowań są publikacje: "Władczynie spojrzenia. Teoria filmu a praktyka reżyserek i artystek" (2010) oraz jej najnowsza książka: "Oblicza kina queer" (2014). Ponadto autorka książek: "W poszukiwaniu sposobu ekspresji. O filmach Jane Campion i Sally Potter" (2001), "Derek Jarman. Portret indywidualisty" (2003), "Młode wilki polskiego kina. Kategoria gender a debiuty lat 90." (2006). Jako redaktorka przygotowała pięć tomów z serii Gender. W latach 2015–2018 Koordynatorka projektu badawczego NCN: Pionierki kina i fotografii w Galicji 1896–1945. Stypendystka Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w roku 2015, wynikiem przeprowadzonego projektu jest książka: "Modernistyki o kinie. Kobiety w polskiej krytyce i publicystyce filmowej 1918–1939" (2016). Publikuje w Polsce i zagranicą, w katalogach wystaw, antologiach i na łamach czasopism, m.in. "Rita Baum", "Kwartalnik Filmowy", "Przegląd Kulturoznawczy", "Kultura Współczesna". Członkini Polskiego Towarzystwa Kulturoznawczego, którego jest viceprezeską oraz Polskiego Towarzystwa Badań nad Filmem i Mediami.

Aktorka Maria Malicka w samochodzie (1936). Ze zbiorów Narodowego Archiwum Cyfrowego