Poezja i performans. Perspektywa wschodnio-
europejska

SPACER WIRTUALNY

Realizacja: Bartosz Augustyniak.     W Europie Wschodniej możemy zaobserwować szczególne, trwające od dziesięcioleci uwrażliwienie na siłę, a jednocześnie kruchość i delikatność języka. W drugiej połowie XX w. poetki, poeci, artystki i artyści wizualni z Europy Wschodniej podjęli próbę zmierzenia się ze zjawiskiem instrumentalizacji języka w komunikacji oraz dla celów polityczno-ideologicznych. Poprzez sytuacje performatywne z udziałem publiczności testowali różne formy wypowiedzi werbalnych, zwracali uwagę na możliwość kształtowania języka oraz jego materialny i medialny wymiar. W poetyckim performansie granice języka i mowy stały się namacalne.

W socjalistycznych krajach Europy Wschodniej, pomimo istniejących różnic, poezja i performans charakteryzowały się podobnymi cechami. W działaniach tego typu artystki i artyści podważali konwencjonalne postrzegania pisma i słów jako neutralnych środków, co było niedopuszczalne w ówczesnych realiach kulturowo-politycznych i skazywało ich na funkcjonowanie w ramach nieoficjalnej lub tylko częściowo tolerowanej sceny kulturalnej.

Wystawa Poezja i performans. Perspektywa wschodnioeuropejska przywołuje subwersywne postawy artystyczne skierowane przeciwko autorytarnym reżimom z przeszłości, ale odnosi się również do współczesnej retoryki politycznej, gdzie język staje się narzędziem manipulacji. Zarówno kiedyś, jak i dzisiaj poezja i performans nabierają szczególnego znaczenia w okresach kryzysów społeczno-politycznych, ponieważ ich efemeryczna i elastyczna forma odzwierciedla relacje i konteksty, które inaczej pozostałyby niezauważone. Obecnie istotne jest także zwrócenie uwagi na przemiany języka, relacji z tekstem i słowem w obliczu nowych technologii oraz przesunięcie w stronę emocji. Poezja i działania performatywne nie są już dla młodej generacji tylko orężem do walki z systemem, lecz narzędziem do eksplorowania własnych przeżyć czy różnie rozumianej tożsamości.

Wystawa składa się z unikatowych i wzajemnie uzupełniających się eksponatów: partytur tekstowych, obiektów interaktywnych, nagrań audio i wideo, filmów dokumentujących performansy oraz instalacji. Taki dobór ma na celu zaprezentowanie działań artystycznych podejmowanych w ramach kultur niezależnych w krajach socjalistycznych, jak również współczesnych postaw kontynuujących dziedzictwo łączenia poezji i performansu, podkreśla dążenia poetek i poetów, artystek i artystów do uwolnienia się od kontroli językowej oraz norm komunikacyjnych.

Prezentacja wystawy w tak szczególnym dla działań performatywnych i poetyckich miejscu, jakim jest Wrocław, nie może obejść się bez zaakcentowania wątków lokalnych. Fasada Muzeum Współczesnego Wrocław, którego siedziba znajduje się w poniemieckim schronie, ze słowną klepsydrą Stanisława Dróżdża wybrzmiewa w tym kontekście jeszcze mocniej. Kruchość języka spotyka się tutaj z mocą materialności słów, widocznych i zawsze obecnych.     Wystawa powstała przy współpracy z Instytutem Slawistyki Uniwersytetu w Zurychu i riesa efau. Kultur Forum w Dreźnie, przy wsparciu finansowym Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej oraz Konsula Generalnego Republiki Federalnej Niemiec we Wrocławiu.     Jej koncepcję współtworzyli: Dubravka Ðurić, Daniel Grúň, Emese Kürti, Claus Löser, Pavel Novotný, Branka Stipančić, Darko Šimičić i Māra Traumane.     Aranżacja wystawy i identyfikacja wizualna: Hubert Kielan.

——————————————————————

Wideokomentarze do wystawy Poezja i performans. Perspektywa wschodnioeuropejska >>>

——————————————————————

Oficjalne wideo z wystawy Poezja i performans. Perspektywa wschodnioeuropejska. Realizacja: Arkadiusz Wołek.

——————————————————————

Dołącz do grupy Wspólne oglądanie. Poezja i performans w MWW >>>

——————————————————————

Wideowarsztaty dla dzieci >>>

——————————————————————

il. Hubert Kielan