Bunkry u wybrzeży Atlantyku, jak kamienne posągi z Wyspy Wielkanocnej, chłodno patrzą przed siebie. Obronna architektura ulana z betonu tylko pozornie nie ma nic wspólnego ze sztuką, w tym tą najbardziej współczesną. Zainspirowani dialogiem Lankesa i Bebry – postaci opisanych przez Guntera Grassa  na kartach powieści: „Blaszany bębenek” – otwieramy dyskusję na temat instytucji kulturalnych, które na swoje siedziby wybrały niegdysiejsze militarne budowle. Zapomnimy o wojnach, które kazały budować te dziwne obiekty, i pozostaną tylko te najtrwalsze artefakty. Niektóre z nich znajdują nowych gospodarzy i różne od oryginalnych, zastosowania. Dzisiaj bunkry i przeciwlotnicze schrony, szczęśliwie pozbawione swych militarnych funkcji, stają się miejscami działań artystycznych.
Muzeum Współczesne Wrocław ma swoja siedzibę w poniemieckim schronie przeciwlotniczym, potocznie nazywanym „Bunkrem Strzegomskim”. W Europie znamy kilka miejsc, w których kolekcje sztuki najnowszej prezentowane są w pomilitarnych lokacjach.  Do najciekawszych należą z pewnością: oddział wiedeńskiego Muzeum Sztuki Stosowanej (MAK) dedykowany współczesnym sztukom wizualnym (GEFECHTSTURM ARENBERGPARK kojarzący się z reaktorem atomowym albo wyrzutnią rakiet), schowane pomiędzy innymi budynkami Kunsthalle Recklinghausen, czy berliński bunkier zaprojektowany przez samego Alberta Speera „chroniący” kolekcję sztuki Christiana Borosa. O dwóch ostatnich „rewitalizacjach” będziemy mogli posłuchać i porozmawiać w trakcie wrocławskiej konferencji (swoją obecność potwierdzili Hans-Jürgen Schwalm – wicedyrektor Kunsthalle Recklinghausen oraz Jens Casper – projektant adaptacji schronu Borosa).

W sobotę, 10 grudnia w Muzeum Współczesnym Wrocław będziemy dyskutować o trudnościach i wyzwaniach, jakie stoją przed instytucjami kulturalnymi użytkującymi „betonowe”, po-wojenne budynki. Działające na wyobraźnię, nierzadko zachwycające architekturą (czasami wręcz konkurującą z wystawianymi w ich wnętrzach dziełami) wnoszą do opowieści o sztuce współczesnej całą siatkę znaczeń, sensów. Semantyka tych miejsc może być tak samo atutem, jak i niechcianym dziedzictwem utrudniającym kuratorską pracę. Tego dnia chcemy porozmawiać również o tym, jak najlepiej wykorzystać trudną wystawienniczo przestrzeń wrocławskiego muzeum. Niełatwe do zaaranżowania pomieszczenia strzegomskiego schronu wymagają większej atencji, czasu, debaty. Do wzięcia udziału w naszej konferencji zaprosiliśmy osoby, które mają doświadczenie w „pracy” z bunkrami (Hans-Jürgen Schwalm, Hans Günter Golinski), które wiedzą, jak uplastycznić niepokorne obiekty (Jens Casper, Łukasz Wojciechowski) oraz potrafią dostrzec w nich dzieło sztuki (Iwona Bigos). Zapraszamy do zapoznania się z programem i odwiedzenia Muzeum w sobotę, 10 grudnia.

BIOGRAMY:

Iwona Bigos jest historyczką sztuki, kulturoznawczynią, kuratorką sztuki. Urodziła się we Wrocławiu, 18 lat żyła w Bremie, gdzie skończyła studia i zajmowała się percepcją sztuki polskiej w Niemczech po roku 1989. Wśród projektów zrealizowanych w Niemczech najchętniej wymienia wystawę „Licht(h)aus” z udziałem gdańskich i niemieckich artystów. Od 2009 dyrektorka Gdańskiej Galerii Miejskiej, w której w 2011 roku przygotowała i zrealizowała wystawę pt. „Bunkry – mistyczne, barbarzyńskie, znudzone”.

Jens Casper urodził się w 1967 roku w Kolonii w Niemczech. Studiował architekturę na RWTH, Politechnice w Aachen, gdzie obronił dyplom w 1998 roku. Do 2003 roku pracował w różnych biurach projektowych w Berlinie, kolonii i Aachen i realizował projekty dla instytucji rządowych i medialnych koncernów (Niemiecka Ambasada w Tokyo, Kirch Media Group w Monachium czy budynek Niemieckiego Radia w Berlinie). Wykładał na Politechnice w Berlinie, zaś obecnie jest wizytującym profesorem na brandenburskiej Politechnice w Cottbus. Od 2007 roku jest członkiem Stowarzyszenia Niemieckich Architektów, zaś od 2010 Konvent der Baukultur der Bundesstiftung Baukultur. Mieszka w Berlinie.

Hans Günter Golinski ukończył studia z zakresu edukacji artystycznej na Uniwersytecie w Wuppertalu oraz historię sztuki, archeologię i filologię niemiecką na Ruhr-University w Bochum. Doktorat uzyskał w 1985 roku. Od 1989 roku pracuje jako kurator w Muzeum w Bochum, zaś od 1997 roku jest jego dyrektorem. Golinski jest autorem i producentem krajowych i międzynarodowych, interdyscyplinarnych projektów (wystawy, publikacje) na temat sztuki XX i XXI wieku.

Hans-Jürgen Schwalm ukończył studia w zakresie historii sztuki, archeologii i filozofii na Uniwersytecie Ruhry w Bochum;  1988 – współzałożyciel prywatnego Forum Wystawienniczego BauHaus-Fischer w Wuppertalu;  1989 dyplom na temat portretu grupowego w XX wieku; 1989–1990 – naukowa praca zespołowa w Muzeum Krajowym w Bonn; od 1990 – p.o. dyrektora muzeów miasta Recklinghausen; autor  wystaw oraz publikacji na temat sztuki XX i XXI wieku.
Łukasz Wojciechowski – urodzony w 1978 roku architekt, członek zespołów projektowych VROA Architekci oraz CH+Architekci, pracował nad adaptacją poniemieckiego schronu do pełnienia nowych funkcji wystawienniczych (Muzeum Współczesne Wrocław). Asystent na Wydziale Architektury Politechniki Wrocławskiej.