Wyobrażenie dzieła bez koloru zdaje się być niemożliwym. Dzieje się to za sprawą pigmentu, który w dużej mierze stanowi element niezbędny do utworzenia danego wyobrażenia – pigment będący składnikiem substancji służącej artyście w procesie twórczym. Spektrum kolorystyczne przyswajane jest przez widza poniekąd w sposób inercyjny, co niemniej nie świadczy zupełnie o jego istotności. Malarstwo współczesne w pewnym czasie zaczęło się opierać o aspekt barwny, który stał się wyznacznikiem nie tylko wypełnienia konturu, ale też kształtowania intencji twórcy. Spektrum barwne, stając się przedmiotem badań malarzy takich jak Wassily Kandinsky i Johannes Itten, zyskało w połowie XX wieku nadzwyczaj wysoką pozycję, a kolor w czystej postaci zyskał cechy kształtowania przestrzeni, emocji czy wrażenia, w szczególny sposób stając się najważniejszym budulcem dzieła. Barwa jest niezbędnym składnikiem nie tyko malarstwa, będąc jednocześnie medium wizualnym, spełnia swą rolę także w kształtowaniu obiektów przestrzennych.

Teoria koloru zmieniła postrzeganie malarstwa, odciskając piętno na współcześnie powstających obrazach, dodatkowo wywierając wpływ na sztuki wizualne, do których refleksja malarska dotarła nieco później. Od wspomnianej połowy wieku XX przestrzenią zaczęła władać barwa, co zauważalne jest u artystów światowych, jak i polskich. Poczynając od całkowitego zawładnięcia płaszczyzny poprzez błękit Yves’a Kleina, róż Iwony Demko i monochromatyczne przedstawienia Marka Rothko, do analiz kolorystycznych Stefana Gierowskiego, Leona Tarasewicza i pulsacyjnych wyobrażeń Wojciecha Fangora. Istotnie, warto zadać pytanie o genezę koloru, recepcję myśli teoretycznej, sposób kształtowania dzieła walorem barwnym, a także fundamentalny charakter medium, który stanowi spektrum barw.

Marta Nokielska – historyk sztuki, współzałożycielka i kurator grupy artystycznej Astragal, autorka tekstów o sztuce, z których ostatnio wydanym jest Konstrukcja a motyw organiczny. Rola aspektów formalnych w malarstwie Łukasza Huculaka.

Wykład jest częścią programu edukacyjnego realizowanego w ramach projektu Spektrum światła. Więcej informacji o projekcie Spektrum światła / Ekspozycja na kolor. Pomarańczowy, link.

Projekt Spektrum światła dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.