W listopadzie 1940, w odpowiedzi na nasilające się naloty bombowe lotnictwa brytyjskiego na miasta III Rzeszy, we Wrocławiu rozpoczęto budowę czterech schronów przeciwlotniczych oznaczonych jako Bauwerk I–IV. Wśród nich znalazł się największy z wrocławskich schronów – Bauwerk II, zlokalizowany na pl. Strzegomskim, zaprojektowany przez Richarda Konwiarza. Ten sześciokondygnacyjny, żelbetowo-szkieletowy obiekt o planie koła i średnicy ok. 31 m powstał w 1942 roku. Jego architektura odwołuje się do uproszczonego, monumentalnego neoklasycyzmu – stylu charakterystycznego dla budownictwa III Rzeszy.

Schron mógł pomieścić do 2100 osób i w czasie oblężenia Festung Breslau pełnił funkcję szpitala polowego. W jego sąsiedztwie usytuowany był ewangelicki kościół św. Pawła, zniszczony podczas działań wojennych i rozebrany w latach 60. XX wieku. W kwietniu 1945 obiekt znalazł się na linii frontu i został ostatecznie przejęty przez Armię Czerwoną. Po wojnie przez wiele lat nie pełnił żadnej ważnej funkcji. W 2010 roku podjęto decyzję o jego rewitalizacji, przeznaczając go na potrzeby otwartej w 2011 roku instytucji kultury – Muzeum Współczesnego Wrocławia

Richard Konwiarz, urodzony w 1883 roku w Kępnie koło Poznania, zmarł w Hanowerze w 1960 roku. Studiował w Wyższej Szkole Technicznej w Dreźnie u Paula Wallota, reprezentanta niemieckiego neorenesansu (m.in. Reichstag w Berlinie). Doświadczenie zawodowe zdobył w firmach architektonicznych Lossow i Kühne w Dreźnie oraz Pfleghard i Haefeli w Zurychu. W 1909 roku przybył do Wrocławia, gdzie otrzymał zatrudnienie w Miejskim Urzędzie Budowlanym. Współpracował z Maxem Bergiem przy realizacji Hali Stulecia (1910–1913) oraz przy projektach przebudowy centrum Wrocławia (1919–1921), a od roku 1925 kierował działaniami na terenach wystawowych. W 1929 roku w ramach wystawy WuWA „Mieszkanie i miejsce pracy” zaprojektował na osiedlu Werkbundu sanatorium pobytu dziennego dla dzieci wraz z placem zabaw.

Do osiągnięć twórczych Konwiarza zaliczany jest Stadion Olimpijski we Wrocławiu (dzielnica Zalesie), który był realizowany w latach 1925–1928 oraz 1933–1938.

Do wrocławskich przedsięwzięć Konwiarza należą m.in. kąpielisko Oporów (1929), stacja transformatorowa przy ul. Pułaskiego we Wrocławiu (1931), rozebrana po wojnie modernistyczna kaplica znajdująca się na terenie parku Zachodniego (1934), który przed wojną częściowo pełnił rolę cmentarza, czy pomnik nazistowskiej organizacji SA w parku Wschodnim (1935), niecałkowicie zachowany do dziś.

Po zakończeniu II wojny światowej Richard Konwiarz powrócił do Drezna, gdzie zaangażował się w odbudowę zniszczonego miasta. Do 1950 roku pracował na Politechnice Drezdeńskiej.

fot. Budynek Schronu i ulica Strzegomska, Wrocław 1946 r., Zbiory Muzeum Architektury we Wrocławiu,  Autor fot.: Krystyna Gorazdowska