„Tekst traktatu o poduszce możliwie nudny / »poduszka« traktowana jako motyw przewodni – dopuszczane również potraktowanie jej jako przenośni / na 1 godzinę i 17 minut czytania”.

„Z dużych głośników ulicznych rozlega się głos monotonnie raczej czytający TRAKTAT O PODUSZCE”.

„»Traktat o poduszce« powinien napisać poeta: może Różewicz, może Białoszewski, może Przyboś”.

„O wygłoszenie traktatu należałoby poprosić aktora”.

(fragmenty partytury „Koncertu na 28 poduszek i zachód słońca” Jerzego Rosołowicza)
 
 
—————————————————————
 
 
Konrad Góra. Tu, u nas, w każdej wsi
kliknij, żeby przeczytać tekst
 
 

 
 
„Tu, u nas, w każdej wsi” to rodzaj słuchowiska Jana Chrzana i Sylwii Słowik na podstawie poematu Konrada Góry, wpisującego się w nurt tzw. text-sound compositions. Jest to próba stworzenia autonomicznego utworu, który realizuje wskazania Jerzego Rosołowicza dotyczące „Traktatu o poduszce”, a więc słowno-dźwiękowego komponentu „Koncertu na 28 poduszek i zachód słońca” (projektu zgłoszonego na Sympozjum Plastyczne Wrocław ’70). W trakcie komponowania „Tu, u nas, w każdej wsi” pod uwagę wzięte zostały zarówno wykonawcze, strukturalne, jak tematyczne instrukcje zawarte w partyturze Rosołowicza.

Konrad Góra, godny następca mistrzów (neo)awangardowej poezji, jest autorem radykalnej książki pt. „Nie” (Biuro Literackie, 2016), która została dedykowana pamięci 1137 ofiar katastrofy budowlanej, do jakiej doszło w 2013 roku w fabryce odzieży w kompleksie Rana Plaza w Bangladeszu. W gruncie rzeczy można pomyśleć o tym zdarzeniu nie jak o katastrofie budowlanej, ale naturalnym następstwie dzikiego kapitalizmu (symbolizowanego przez przemysł tekstylny) – stanowiącego nieokiełznaną siłę, do cna wyzyskującą człowieka i środowisko naturalne. Góra swój poemat napisał w formie 1137 dystychów, z których każdy został oznaczony cyfrą 1, co może świadczyć o równorzędności segmentów tekstu, a tym samym jest to forma uznania poszczególnych ofiar z Rana Plaza za jednakowo ważne. Co ciekawe, autor planował też performatywny gest: miał on polegać na zamówieniu pewnej ilości śpiworów, na których wyszyte zostałyby dystychy poematu, a następnie przekazaniu ich osobom potrzebującym. Kieruje nas to poza granice tradycyjnie rozumianego tekstu, a zarazem zbliża do tematu tekstyliów, o których myślał Jerzy Rosołowicz.

Mimo że „Tu, u nas, w każdej wsi” nie jest wierszem o poduszce, to jednak ujawniają się w nim nieoczywiste wątki charakterystyczne dla Rosołowicza. Mamy do czynienia chociażby z interesującym rozwiązaniem formalnym, które polega na użyciu anafory jako środka kształtującego repetytywny, litanijny wręcz charakter utworu, co zdaje się być realizacją postulatu, aby „Traktat o poduszce” był „możliwie nudny”. Powtórzenie wprowadza jednostajny rytm, a poszczególne segmenty tekstu – podobnie jak w „Nie” – zdają się być wobec siebie równoważne, tworząc ogniwa łańcuchowego poematu. Warstwa znaczeniowa również ciekawie koresponduje z twórczością autora „Koncertu na 28 poduszek i zachód słońca”. Chyba najbardziej dostrzegalna jest tu postawa ekologiczna, wyrażona w obrazach wyjałowionej miejscowości i egzystencjalnej nudy. Znając rozważania teoretyczne Jerzego Rosołowicza, nie sposób nie zestawić „Tu, u nas, w każdej wsi” z postulatami zawartymi w jego manifestach „Teoria funkcji formy” i „O działaniu neutralnym”. Poemat Konrada Góry zdaje się być ilustracją tego, do czego prowadzi proces eksploatacji środowiska, określany przez Rosołowicza jako świadome działanie celowe człowieka:
„Musimy pamiętać, że sytuacja, w której żyjemy jest konsekwencją naszego działania celowego, że jest ono niepełne, bowiem w ostatecznym rozrachunku doprowadziło nas do realnych możliwości samozagłady”*.
Remedium ma być działanie neutralne, naśladujące naturę w jej sposobie działania.

* J. Rosołowicz, Teoria funkcji formy, [w:] tegoż, Świat neutralny, Galeria B – Teatr im. Fredry, Gniezno 1975, s. 7.
 
 
—————————————————————
 
 
Konrad Góra – jeden z najważniejszych współczesnych polskich poetów, znawca roślin. Laureat Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius (2020). Nominowany m.in. do Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius (2011), Nagrody Literackiej Gdynia (2020) i Nagrody Literackiej Nike (2020). Autor książek „Requiem dla Saddama Husajna i inne wiersze dla ubogich duchem”, „Pokój widzeń”, „Siła niższa (full hasiok)”, „Nie” oraz „Kalendarz majów”. Współtwórca wydawnictwa Papier w dole. Mieszka w Ligocie Małej i lasach.

Sylwia Słowik – DJ-ka i twórczyni związana z kolektywem Regime i cyklem Canti Spazializzati. Działając w obszarze mediacji sztuki, współpracowała z Centrum Sztuki WRO. Autorka instalacji dźwiękowej „Obieg/Circuit”, eksponowanej podczas 16. Przeglądu Sztuki Survival. Pod pseudonimem Pff występuje w klubach w całej Polsce prezentując utwory skoncentrowane na perkusyjnych szaleństwach i dużej ilości basu. Od czasu do czasu występuje w duecie z Jankiem Chrzanem, wykonując kompozycje oparte na nagraniach terenowych.

Jan Chrzan – muzyk, DJ, aktywista, radiowiec. Tworzy formy słuchowiskowe, ambient i utwory konceptualne. Od 2017 członek kolektywu Regime, animującego lokalne środowisko muzyczne i artystyczne. Związany z szeregiem projektów społecznych i kulturalnych, m.in. Mikrograntami, Uczuleniem, MIASTOmovie, Canti Spazializzati, Sympozjum 70/20, Polish Cinema for Beginners. Stale współpracuje z Radiem LUZ i Radiem Kapitał.
 
 
—————————————————————
 
 
Cykl Nadużycia, towarzyszący wystawie Nowa normatywność. Sympozjum Plastyczne Wrocław ‘70koncentruje się na dwóch pracach prezentowanych w ramach wrocławskiego sympozjum: Zaczyna się we Wrocławiu (Fragment układu) Zbigniewa Gostomskiego oraz Koncert na 28 poduszek i zachód słońca Jerzego Rosołowicza. Sytuując je w sferze rozwiązań formalnych wypracowanych na gruncie muzyki eksperymentalnej, wykazane zostaną zarówno interrelacje medialne w obszarze sztuki neoawangardowej, ale też ciągła aktualność prac konceptualnych z lat 60. i 70.
 
 
—————————————————————
 
 
Wydarzenie towarzyszące wystawie Nowa normatywność. Sympozjum Plastyczne Wrocław ’70. Wystawę dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury, uzyskanych z dopłat ustanowionych w grach objętych monopolem państwa, zgodnie z art. 80 ust 1 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych. Zakupy prac do kolekcji MWW dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.