Polski 
English (UK) 
Terminy oprowadzań:
— Oprowadzanie po Przedmieściu Świdnickim
Prowadzenie:
Michał Duda
Agata Iżykowska-Uszczyk
Iwona Kałuża
19.09.20, godz. 11.00–13.30
start: Dworzec PKP Wrocław, wejście główne
Zgłoś się (do 17.09) przez formularz zgłoszeniowy >>>
— Oprowadzanie po Południu*
Prowadzenie:
Joanna Majczyk
Agata Iżykowska-Uszczyk
10.10.20, godz. 11.00–13.30
start: makieta Thespiana, pl. Powstańców Śląskich 1/3
Zgłoś się (do 8.10) przez formularz zgłoszeniowy >>>
* wydarzenie partnerskie MIASTOmovie 8: Wielkie Plany
— Oprowadzanie po Placu Grunwaldzkim
Prowadzenie:
Łukasz Wojciechowski
Agata Iżykowska-Uszczyk
Jednym z celów Sympozjum Plastycznego Wrocław ’70 – niezwykłego spotkania artystów, krytyków i teoretyków sztuki zorganizowanego z okazji 25-lecia powrotu ziem zachodnich i północnych do macierzy – było stworzenie nowej struktury urbanistyczno-architektonicznej Wrocławia. Choć to założenie (podobnie jak wiele innych wpisanych w Sympozjum) pozostało jedynie ambitnym utopijnym planem, to sama treść postulatu pokazuje, jak rewolucyjnym dla rozwoju stolicy Dolnego Śląska momentem był przełom lat 60. i 70.
Jak powstawała nowa struktura urbanistyczna dźwigającego się z ruin Wrocławia? Jaki obraz miasta ujrzeli artyści przygotowujący się do Sympozjum Plastycznego Wrocław ‘70, objeżdżający miasto w 1970 roku? Które lokalizacje wybrali dla swoich projektów? W ramach cyklu miejskich oprowadzań „Rama do wypełnienia”, przywołamy historyczny i społeczny kontekst powstania powojennej architektury Wrocławia – ramy dla sympozjalnych projektów.
—————————————————————
— Oprowadzanie po Przedmieściu Świdnickim
Prowadzenie:
Michał Duda
Agata Iżykowska-Uszczyk
Iwona Kałuża
19.09.20, godz. 11.00–13.30
start: Dworzec PKP Wrocław, wejście główne
Zgłoś się (do 17.09) przez formularz zgłoszeniowy >>>
Swoją wędrówkę rozpoczniemy od Przedmieścia Świdnickiego – obszaru, który od połowy lat 50. podlegał intensywnej zabudowie. To właśnie w tym obszarze tuż po wojnie przewidywano wprowadzenie dużej ilości budownictwa mieszkalnego, a ulica J. Piłsudskiego (dawniej K. Świerczewskiego) miała stać się ważnym łącznikiem pomiędzy Dworcem Głównym a Dworcem Świebodzkim. Tu leży jeden z najlepszych w Polsce przykładów architektury socrealizmu, niedotkniętej w wyrazie ideologią komunistyczną, Kościuszkowska Dzielnica Mieszkaniowa – fragment miasta niemal całkowicie zniszczony podczas wojny, który wraz ze swoją nową klasycyzującą zabudową od połowy lat 50. pełnił rolę salonu Wrocławia. Tu mieścił się m.in. Salon Biura Wystaw Artystycznych, Międzynarodowy Klub Prasy i Książki z galerią pod Moną Lisą. Nowa, reprezentacyjna zabudowa placu Kościuszki spowodowała, że na znaczeniu zyskała również oś wschód–zachód, gdzie w latach 60. pojawiły się dwa nowoczesne akcenty wysokościowe: na zachodnim krańcu stanął wieżowiec „Lotos”, a na wschodnim – Trzonolinowiec – eksperymentalny wieżowiec mieszkalny. W podobnym czasie zaprojektowano modernistyczny Mezonetowiec, kolejny symbol nowoczesnego, młodego miasta.
Zapraszamy do wysłuchania wspólnej opowieści o tej części miasta, historyka architektury – Michała Dudy oraz edukatorki i animatorki – Agaty Iżykowskiej-Uszczyk. Gościnią specjalną podczas oprowadzania będzie Iwona Kałuża z galerii SIC BWA Wrocław, która doda do tej opowieści historię o powojennych losach Salonu BWA.
—————————————————————
— Oprowadzanie po Południu*
Prowadzenie:
Joanna Majczyk
Agata Iżykowska-Uszczyk
10.10.20, godz. 11.00–13.30
start: makieta Thespiana, pl. Powstańców Śląskich 1/3
Zgłoś się (do 8.10) przez formularz zgłoszeniowy >>>
* wydarzenie partnerskie MIASTOmovie 8: Wielkie Plany
A-B-C-D… To nie tylko pierwsze litery alfabetu, ale też nazwy czterech osiedli składających się na „Południe” – jedną z największych wielkopłytowych dzielnic mieszkaniowych we Wrocławiu, rozpoczętą w latach 60. inwestycji stworzenia „dzielnicy ludzkiej – najpiękniejszej dzielnicy miasta”, wyrastającej z ruin doszczętnie zniszczonej kwartałowej, kamienicznej zabudowy dawnego Breslau.
Anna, Barbara, Celina i Dorota dziś już nie są tak czytelne, jak w momencie ich powstawania, gdy przestrzeń 150 hektarów tylko w ⅓ zajmowały budynki, a reszta wypełniona była zielenią. Właśnie w takim, zbliżonym do finalnego kształtu założenia, ten teren miasta ujrzeli artyści przygotowujący się do Sympozjum Plastycznego Wrocław ‘70, objeżdżający Wrocław w 1970 roku w poszukiwaniu miejsc do swoich konceptualnych interwencji. Jedną ćwiartkę – osiedle Celina, na warsztat wzięła tzw. „grupa Bogusza” – interdyscyplinarny zespół artystów, projektantów i poetów, którzy pod przewodnictwem Mariana Bogusza postanowili nowopowstałe wysokościowce mieszkalne, bloki w mniejszej skali, tereny usługowe i zielone wzbogacić artystycznymi interwencjami – instalacjami na podwórkach, ścianach szczytowych, w przestrzeni szkolnych boisk czy płotów. Plany były wielkie, konsultowane z mieszkańcami i mieszkankami, dla których obiekty miały przywracać „ludzką skalę” nowej architektury. Z kilkunastu zaplanowanych projektów, nie powstał żaden, lecz dziś, z okazji 50. rocznicy Sympozjum możemy do ambitnych zamiarów wrócić i spróbować sobie wyobrazić, jak niezrealizowane pomysły mogłyby zmienić tą mocno postarzałą już dziś przestrzeń – w latach 70. olbrzymich zielonych połaci i możliwości.
Pod przewodnictwem architektki i badaczki architektury, Joanny Majczyk, ruszymy odkrywać nieznane nam osiedle Celina, a dzięki edukatorce i animatorce Agacie Iżykowskiej-Uszczyk dowiemy się więcej o planowanych interwencjach.
—————————————————————
— Oprowadzanie po Placu Grunwaldzkim
Prowadzenie:
Łukasz Wojciechowski
Agata Iżykowska-Uszczyk
W 1945 roku obszar Placu Grunwaldzkiego został wytypowany jako miejsce organizacji pasa startowego dla oblężonej Twierdzy Breslau. W wyniku tej decyzji została wyburzona zabudowa na długości 1300 m między mostami Grunwaldzkim i Szczytnickim i szerokości ok. 300 m. Ogromny fragment miasta stał się pustką, którą zaczęto zabudowywać w latach 50 XX w. Powstały socrealistyczne budynki Politechniki Wrocławskiej, które uformowały nową oś urbanistyczną. W 1970 roku – kiedy odbywało się Sympozjum Plastyczne – znajdowały się już tu modernistyczne budynki tj. Dom Naukowca, podłużny akademik Dwudziestolatka, a także Parawanowiec, ale obszar nadal był w dużej mierze niezabudowany. Być może dlatego Jerzy Rosołowicz postanowił zlokalizować tu największy obiekt wymyślony podczas imprezy – Neutrdrom, który miał mierzyć 100 m wysokości. Przy moście Grunwaldzkim miała powstać kompozycja przestrzenna Anny Szpakowskiej-Kujawskiej, której echem jest mozaika na budynku Instytutu Matematycznego Uniwersytetu Wrocławskiego – części planowanego kampusu nadrzecznego. Zarówno wizje artystów jak i architektów dla Placu Grunwaldzkiego zostały mocno okrojone, a jego kształt powstał z kawałków koncepcji przestrzennych – czasem nawet wzajemnie sobie zaprzeczających.
—————————————————————
Prowadzący:
— Michał Duda – historyk sztuki, specjalizuje się w historii architektury. Autor zbioru esejów na temat twórczości wrocławskiej architektki Jadwigi Grabowskiej-Hawrylak „Patchwork”, nagrodzonego prestiżową DAM Architectural Book Award, przyznawaną przez Frankfurckie Targi Książki i Niemieckie Muzeum Architektury we Frankfurcie. Kurator (wspólnie z Małgorzatą Devosges-Cuber) wystaw poświęconych Jadwidze Grabowskiej-Hawrylak we Wrocławiu i w Nowym Jorku.
— Agata Iżykowska-Uszczyk – kulturoznawczyni, antropolożka oraz pedagożka. Pracuje w Pawilonie Czterech Kopuł – Muzeum Sztuki Współczesnej oddziału Muzeum Narodowego we Wrocławiu. Prowadzi zajęcia z najmłodszymi oraz zajęcia sensualne dla osób z niepełnosprawnościami
— Iwona Kałuża – absolwentka historii sztuki Uniwersytetu Śląskiego oraz Uniwersytetu Wrocławskiego, a także studiów podyplomowych Akademia Dziedzictwa w Krakowie. Pracuje w SIC! BWA Wrocław. Interesuje się architekturą i designem.
— Joanna Majczyk – architektka, związana zawodowo z Wydziałem Architektury Politechniki Wrocławskiej oraz Muzeum Architektury we Wrocławiu, zaangażowana w badania dotyczące powojennej architektury Wrocławia oraz jej twórczyń i twórców.
— Łukasz Wojciechowski – architekt, współzałożyciel VROA architekci, współautor m.in. adaptacji schronu przeciwlotniczego na Muzeum Współczesne Wrocław. Adiunkt na Wydziale Architektury Politechniki Wrocławskiej. Autor książek: We wstecznym lusterku, Architektura racjonalnej Europy i Bryk do architektury. Kurator i projektant wystawy Young Polish Architects 2.5D w Tallinie, Helsinkach, Pilznie i Brnie oraz Architektura spalinowa w Muzeum Architektury. Pisze do „Architektury-Murator” i „Autoportretu”. Autor komiksu Ville Nouvelle. Obecnie kończy pracę nad powieścią graficzną, która będzie wydana we Francji na początku 2021 roku.
—————————————————————
Organizatorzy:
— Muzeum Współczesne Wrocław
— Fundacja Ładne Historie
— Sympozjum Wrocław 70/20
Partnerzy:
— MIASTOmovie
— SIC BWA Wrocław
— Muzeum Architektury we Wrocławiu
— Fandom
— Rada Osiedla Przedmieście Świdnickie
— Rada Osiedla Powstańców Śląskich
Dofinansowano:
— Wrocław Miasto Spotkań
— Sympozjum 70/20. Program działań edukacyjnych wokół 50. rocznicy Sympozjum Plastycznego Wrocław ’70. Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.
