Zapraszamy na pokaz filmu Stokrotki w reżyserii Věry Chytilovej, wydarzenie towarzyszące wystawie Stany skupienia.

Debiutująca na początku lat 60. XX w. Chytilová była jedną z najważniejszych, ale także najbardziej oryginalnych i wyrazistych twórczyń Czechosłowackiej Nowej Fali. Od pierwszych filmów skoncentrowana na kobiecych bohaterkach, poszerzyła bliski stylistyce cinéma vérité język nowofalowców o śmiałe eksperymenty formalne i wizualne (zanim trafiła do świata kina, studiowała architekturę i filozofię, a także pracowała jako rysowniczka, retuszerka i modelka).

Pomimo późniejszych sukcesów najistotniejszym obrazem w jej filmografii pozostały Stokrotki. Jak słusznie zauważył Peter Hames: [od początku] dążyła do powiedzenia prawdy za wszelką cenę, jej twórczość uznawano za radykalną, jednak oryginalność i estetyczna złożoność Stokrotek i tak były zaskoczeniem.

Rezygnacja z konwencjonalnej chronologii, rozwoju psychologicznego postaci, niespodziewane zabiegi montażowe, rozbuchana kolorystyka czy wykorzystanie niediegetycznego dźwięku, nawet dzisiaj świadczą o twórczej odwadze Chytilovej. Najważniejsze w tym wszystkim były jednak one – młode bohaterki filmu, na cześć postaci z Viva Maria!Louisa Malle’a nazwane Marie I oraz Marie II. Kapryśne, dowcipne, poszukujące, ale przede wszystkim wolne i decydujące o sobie, stanowiły novum wśród niewinnie romantycznych koleżanek z innych filmów. Rozbijały przyzwyczajenia widzów, budziły zgorszenie partyjnych decydentów i zaprzeczyły stereotypowym wizerunkom pięknych dziewczyn poddających się presji społecznych oczekiwań.

Nakręcone w 1966 roku Stokrotki (a więc rok przed powstaniem pierwszej pracy prezentowanej na Stanach skupienia – Topologii ciała Natalii LL) niewątpliwie wyprzedziły epokę, stały się zwiastunem nowego kina wzbogacającego feministyczne postulaty Écriture féminine i kultowym punktem odniesienia dla kolejnych pokoleń reżyserek (i reżyserów), o czym w krótkiej prelekcji przed filmem opowie Jan Kozub.